W minioną niedzielę (22 lutego 2015 r.) - w pierwszą niedzielę Wielkiego Postu - u Łukosa tradycyjnie odprawiliśmy Mszę św. popołudniową połączoną z Gorzkimi Żalami. To była koncelebra o pokój wieczny dla śp. dra Emila Kowalczyka, ofiarowana od Urzędu Gminy i Za Ojczyznę od róży Joanny Karkoszki wedle testamentu bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Widać, zależy nam na modlitwie za Ojczyznę i za Orawę. Odważnie potrafimy też klęknąć przed Cierpieniem Odkupiciela, rozważamy Je i uwielbiamy Je nabożnym śpiewem, jak to czynił Doktor. Chwała Panu!

    Koncelebrze przewodniczył Gość Uroczystości, o. Ksawery Ogórek, bernardyn pracujący aktualnie w Dukli. Można uznać, że w ten sposób o. Ksawery uroczyście rozpoczął w rodzinnej parafii rok Srebrnego Jubileuszu Kapłaństwa. Celebransowi towarzyszył przy ołtarzu proboszcz. Msza św. była obok wielu wydarzeń kulturalnych liturgicznym, eucharystycznym dopełnieniem kilkudniowych obchodów w Jabłonce i w Lipnicy Wielkiej, związanych z 10. rocznicą śmierci dra Emila Kowalczyka. Przy ołtarzu parafianie wraz z obecnymi parlamentarzystami, samorządowcami i współpracownikami Zmarłego z regionu, a przede wszystkim z Jego Żoną i Rodziną dziękowali za Jego życie, działalność i twórczość bez reszty poświęconą Orawie. Prosili też Wiecznego Gazdę, by pozwolił cieszyć się Doktorowi radością mieszkania w Wiecznej Ojczyźnie, do której, jak wierzymy przez pracę dla ziemskiej Ojczyzny wszyscy podążamy.
    W procesji wejścia koncelebra i asysta lipnickich ministrantów, oraz Muzyka Lipnicka przyprowadziła do ołtarza kilkanaście pocztów sztandarowych i delegacji. W nawie kościoła zasiedli min. Posłanka na Sejm RP Anna Paluch, Posłowie Andrzej Gut-Mostowy i Edward Siarka, Starosta Powiatu Nowotarskiego, Krzysztof Faber, Wójt Gminy Jabłonka - Antoni Karlak i Wójt Gminy Lipnica Wielka - Bogusław Jazowski, przewodniczący Rady Gminy Lipnica Wielka, radni ze sczebla powiatowego i gminnego. Wójtowie przeczytali czytania liturgiczne. Modlitwę powszechną poprowadzili przedstawiciele Rodziny Zmarłego i społeczności SP nr 4. im. dra Emila Kowalczyka. Ojciec Ksawery wzruszony złożył świadectwo następującej treści:

       U początku Wielkiego Postu gromadzi nas, tu w Lipnicy Wielkiej na Orawie,  w naszym parafialnym kościele niecodzienna uroczystość związana  z 10. rocznicą śmierci śp. dr Emila Kowalczyka. Sprawujemy Eucharystię - w czasie której wołamy o miłosierdzie, o radość życia wiecznego ale też wyrażamy nasze dziękczynienie za wszelkie dobro, jakiego doświadczyliśmy przez życie i działalność dr Kowalczyka.
Czas Wielkiego Postu przypomina nam dwie ważne prawdy odnoszące się do życia ludzkiego:

•  prawdę o przemijalności ziemskiego życia; „Pamiętaj człowiecze, że z prochu powstałeś i w proch się obrócisz” – słowa, które słyszeliśmy na początek Wielkiego Postu, w Środę Popielcową
• prawdę o doskonaleniu swojego życia; „Pokutujcie - przemieniajcie się i wierzcie w Ewangelię”. „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” – takie jest też hasło obecnego roku duszpasterskiego w Kościele, w Polsce. Prawda o doskonaleniu swojego życia ma bazować na fundamencie pouczenia Bożego, na fundamencie Ewangelii, na Bożym prawie.
  

       Dla tych, co kierują się tymi wskazaniami, śmierć nie oznacza, że człowiek już nie żyje; wprawdzie umiera, ale żyje i oznacza początek nowego życia. Co więcej, bazując na tym pouczeniu Bożym, realizując je w konkretnych wymiarach rzeczywistości ziemskiej, dobrze wykorzystując dane przez Boga charyzmaty, uzdolnienia, dary, by służyć bliźnim, człowiek zasługuje na pamięć i wdzięczność wśród żyjących.
      Drodzy!

      Powiem krótko, a nie długo, jak mawiają na Podhalu, by nie popsuć tego, co już zostało powiedziane do tej pory o dr. Emilu Kowalczyku, chociażby w piątek w Jabłonce, a i dzisiaj będzie niejako kontynuacja tego po uroczystościach w kościele. Było z pewnością wypowiedzianych wiele pięknych i mądrych myśli i słów o życiu, działalności i twórczości dr. Kowalczyka. Ja też chciałbym krótko coś powiedzieć, chociaż może trochę inaczej.
        Panu Bogu dziękujemy za dobro, które uczynił dla naszej społeczności orawskiej, lipnickiej i dla tej parafii - za przykładne życie chrześcijańskie, postawę życiową. Był on człowiekiem wiary i modlitwy, Eucharystii  i Kościoła - co podkreślił ks. bp Jan Szkodoń 10 lat temu na pogrzebie śp. Dyrektora. Myślę, że właśnie z tej głębokiej wiary czerpał siły do godnego życia ale i pracy, służby wobec bliźniego, drugiemu człowiekowi, służenia również nam.
      Jestem jednym z jego uczniów i wychowanków. Bogu dziękuję za to, że miałem takiego nauczyciela i wychowawcę. Wychowawczynią moją, naszej klasy, bodaj przez pięć lat była żona pana dyrektora, p. Jasia, ale tak naprawdę to obydwoje nimi byli. Nauczyciel, nawet najlepszy może nauczyć, przekazać posiadaną wiedzę, ale niekoniecznie wychować. Natomiast tutaj było jedno i drugie. W różnych wspomnieniach wielu podkreśla - był nauczycielem, ale przede wszystkim nauczycielem życia. Ktoś kiedyś powiedział, że dzisiaj dużo jest nauczycieli a mało świadków. To była mowa o religii, o wierze człowieka, ale myślę, że można też tak powiedzieć w ogóle o życiu człowieka.
      I takim właśnie człowiekiem był i nadal dla mnie jest pan Dyrektor (dyrektor – bo był dyrektorem mojej szkoły). W miarę dorastania, jak człowiek coraz więcej zauważa, to też coraz bardziej podziwiałem go za to kim był. Podziwiałem go nie za to co miał - bo chyba niewiele, jeśli chodzi dobro materialne (nigdy nie widziałem, by się tym chwalił), ale kim był, jakim był człowiekiem. Przy swojej wiedzy i mądrości był człowiekiem o wielkim sercu, prostym, skromnym, szczerym, pokornym i serdecznym. I prawie zawsze uśmiechniętym (jego charakterystyczny uśmiech). Starał się nam przekazać, wskazać na wartości, które są przede wszystkim w nas i być wiernym tym wartościom. Uczył nas tego czym sam żył. Myślę, że nas też kochał, stąd nie dziwi kiedy pisał:

   W swojej pracy-posłudze, a zwłaszcza z młodzieżą często przypominam sobie i wspominam śp. pana Dyrektora. Był człowiekiem, który dobrze wykorzystał dane mu przez Boga charyzmaty, uzdolnienia by służyć bliźnim, był człowiekiem który – jak sami widzicie i czujecie - zasługuje na pamięć i wdzięczność wśród żyjących. Pomimo wielu propozycji pracy poza Lipnicą Wielką, pozostał w rodzinnej miejscowości i całkowicie oddał się Orawie. Do końca, do emerytury pracował i uczył w naszej szkole w Przywarówce. W takiej małej, a przecież mógł być dalej, wyżej.
        I jego pytanie:

 

Synu Orawy
boc
nie syćko mozno kupić
za Judasowe śrebniki

Synu Orawy
miłość rodne ziymie
to nie ino wysywana cuska
i nastrojone gynśle

Synu Orawy
kie cie bedo mamić
selijakiymi światami
nie zaboc
co to honór i godnoś

Synu Orawy
trza duzo siyły
coby nie zatracić
Mikowyk nucicek

Synu Orawy
odziynie twoik ojców
to twoja dusa
nie wyrzec sie je

Synu Orawy
słuchoj downe gwary
ona ci pokoze
droge ku ślebodzie

Synu Orawy
To, co nowoźniyjse - jes w sercu
to, co nopiyknijse - jes na Orawie.

      Dobry i miłosierny Boże daj radość życia wiecznego dla śp. dr Kowalczyka a nam daj siły byśmy byli wierni Twojej Ewangelii ale też dobrze i mądrze korzystali z tego czego nas nauczył i co nam zostawił dr Emil Kowalczyk.

      Po zakończeniu liturgii wierni mogli się zaopatrzyć w kolejny, (810) numer Gminnych Nowin - lipnickiego dodatku do prasy religijnej, którego pierwszym redaktorem naczelnym był dr Emil, a który dziś redaguje Jego wcześniejsza Współpracownica, p. Stanisława Kucek. P. Bronek Kowalczyk wykonał jak zawsze interesujące zdjęcia, którymi posługujemy się w tym wspomnieniu. Z jego fototeki zebrano również materiał do filmu dokumentalnego o Doktorze, który powstał przed rokiem:

 

 

     W liturgii pobrzmiewały odniesienia zwłaszcza do Moich przykozań Zmarłego Orawskiego Poety.
    Żeby Córki i Synowie Orawy zachowywali honór i godnoś.
    Żeby sie nie dać omamić selijakimi światami , ale dbać o miłość rodne ziymie.
    Żeby pamiętać, iż to, co nowozniyjse - jes w sercu, to co nopikniyjse jes na Orawie. 
    Czujecie moc tych słów?

   Gdy wspominam ich kolejne uroczyste użycie - czuję ich moc.

       Padały w czasie liturgii po mocnych słowach Jezusa odrzucającego paktowanie ze Złym na pustyni i na krzyżu. Czuję moc słów dra Emila nie pozwalających czytelnikowi błąkać się, błądzić, sponiewierać, zwątpić. Nie pozwalających sobie obrzydzić, czy nie doceniać wartości dziedziny, gwary, muzyki, czy stroju orawskiego.
    Kiedy kolejny raz odwołamy się do tych słów?

    W 15., czy choćby w 11. rocznicę śmierci to za mało.

   Najbliższą wieczornicę, posiedzenie jakiegokolwiek lipnickiego gremium, kolejną lekcję wychowawczą, wyjazd zagraniczny za chlebem, albo najbliższą próbę tańca, czy muzykowania watro nasycić mocą Słowa Bożego i słów Doktora ze wspominanej w tym miejscu Liturgii. a.z.

 

     ***

     Emil Kowalczyk (ur. 17 grudnia 1941 w Lipnicy Wielkiej, zm. 23 lutego 2005) - orawski poeta, regionalista i pedagog, długoletni dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 4 w Lipnicy Wielkiej, założyciel Dziecięcego Zespołu Orawianie im. Heródka. Twórca i redaktor naczelny pisma lokalnego Gminne Nowiny, działacz społeczny, samorządowy, przewodniczący Rady Gminy Lipnica Wielka w latach 1991 - 2005. Zasłużony Lipniczanin.